#التفسير_الأقوم​ #درایت_حدیث​ #تفسیر_قرآن​ #تفقه_و_استنباط​ #تفاسیر_روایی کافی، ج 1، ص 168 – 169. مُحَمَّدُ بْنُ إِسْمَاعِيلَ عَنِ الْفَضْلِ بْنِ شَاذَانَ عَنْ صَفْوَانَ بْنِ يَحْيَى عَنْ مَنْصُورِ بْنِ حَازِمٍ قَالَ: قُلْتُ لِأَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع إِنَّ اللَّهَ أَجَلُّ وَ أَكْرَمُ مِنْ أَنْ يُعْرَفَ بِخَلْقِهِ بَلِ الْخَلْقُ يُعْرَفُونَ بِاللَّهِ قَالَ صَدَقْتَ منصور بن حازم می گوید: به امام صادق علیه السلام عرض کردم، بی شک، خداوند سبحان برتر و بزرگ تر از آن است که به وسیله خلقش شناخته شود، بلکه بر عکس این مخلوقات الاهی هستند که به پروردگار منان شناخته می شوند. فرمودند: درست است. قُلْتُ إِنَّ مَنْ عَرَفَ أَنَّ لَهُ رَبّاً فَيَنْبَغِي لَه‏ أَنْ يَعْرِفَ أَنَّ لِذَلِكَ الرَّبِّ رِضًا وَ سَخَطاً وَ أَنَّهُ لَا يُعْرَفُ رِضَاهُ وَ سَخَطُهُ إِلَّا بِوَحْيٍ أَوْ رَسُولٍ فَمَنْ لَمْ يَأْتِهِ الْوَحْيُ فَقَدْ يَنْبَغِي لَهُ أَنْ يَطْلُبَ الرُّسُلَ فَإِذَا لَقِيَهُمْ عَرَفَ أَنَّهُمُ الْحُجَّةُ وَ أَنَّ لَهُمُ الطَّاعَةَ الْمُفْتَرَضَةَ بعد عرض کردم: کسی که بداند برای او پروردگاری هست، اصولا باید به این نکته توجه بکند که پروردگار او از یک سری چیزها شادمان و از برخی امور به خشم می آید و خوشحالی و خشم پروردگار منان یا به وسیله وحی مستقیم به بنده یا با ارسال رسل و انزال کتب معلوم می شود. بنابر این کسی که بر او وحی نازل نمی شود، باید در جستجوی کسی باشد که به او وحی نازل می شود، یعنی باید به دنبال یافتن پیام آوران خداوند متعال باشد و وقتی آن حضرات را یافت، باید بداند که آنها حجت خدایند و اطاعتشان لازم است و در نتیجه از آن بزرگواران تبعیت کند. قُلْتُ فَحِينَ مَضَى رَسُولُ اللَّهِ ص مَنْ كَانَ الْحُجَّةَ عَلَى خَلْقِهِ فَقَالُوا الْقُرْآنُ فَنَظَرْتُ فِي الْقُرْآنِ فَإِذَا هُوَ يُخَاصِمُ بِهِ الْمُرْجِئُ‏ وَ الْقَدَرِيُّ وَ الزِّنْدِيقُ الَّذِي لَا يُؤْمِنُ بِهِ حَتَّى يَغْلِبَ الرِّجَالَ بِخُصُومَتِهِ فَعَرَفْتُ أَنَّ الْقُرْآنَ لَا يَكُونُ حُجَّةً إِلَّا بِقَيِّمٍ فَمَا قَالَ فِيهِ مِنْ شَيْ‏ءٍ كَانَ حَقّاً وَ قُلْتُ لِلنَّاسِ تَعْلَمُونَ‏ أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ ص كَانَ هُوَ الْحُجَّةَ مِنَ اللَّهِ عَلَى خَلْقِهِ قَالُوا بَلَى من به مردم یعنی اهل خلاف و بدعت، یعنی پیروان ابوبکر و عمر گفتم: آیا شما باور دارید که حضرت ختمی مرتبت ، رسول خدا (ص) در میان خلق خدا حجّت بودند ؟ گفتند: بله. گفتم: وقتی رسول خدا به شهادت رسیدند، حجت خدا بر خلقش کیست؟ گفتند: قرآن، من هر چه در قرآن نظر کردم ، دیدم صاحبان مذاهب و مسالک مختلف از جمله اهل خلاف، بکریه و عمریه ، مجبره ، مفوضه و حتی زندیقی که به قرآن ایمان ندارد، به هنگام مباحثه، به منظور غلبه بر رقیبانشان، به آیات قرآن کریم استدلال می کنند، یعنی از آیات قرآن کریم سوء استفاده ابزاری می کنند ، به اصطلاح مصادره به مطلوب می کنند و آیات قرآن را به رأی و سلیقه خودشان تفسیر و تأویل و بر آنچه به آن معتقدند، تطبیق می کنند. از اینجا فهمیدم که قرآن کریم به تنهایی و بدون قیّم و سرپرستی که آنرا طبق مراد حضرت حق جلت اسماؤه و عظمت آلاؤه، تبیین و تفسیر و تأویل کند، حجّت نیست و فهمیدم که حجت اصیل و حقیقی، آن قیم ، آن مبین ، آن مفسر و آن مأولی است که به جز حق درباره آیات قرآن کریم نمی گوید فَقُلْتُ لَهُمْ مَنْ قَيِّمُ الْقُرْآنِ‏ فَقَالُوا ابْنُ مَسْعُودٍ قَدْ كَانَ يَعْلَمُ وَ عُمَرُ يَعْلَمُ وَ حُذَيْفَةُ يَعْلَمُ قُلْتُ كُلَّهُ قَالُوا لَا فَلَمْ أَجِدْ أَحَداً يُقَالُ إِنَّهُ يَعْرِفُ ذَلِكَ كُلَّهُ إِلَّا عَلِيّاً ع وَ إِذَا كَانَ الشَّيْ‏ءُ بَيْنَ الْقَوْمِ فَقَالَ هَذَا لَا أَدْرِي وَ قَالَ هَذَا لَا أَدْرِي وَ قَالَ هَذَا لَا أَدْرِي وَ قَالَ هَذَا أَنَا أَدْرِي فَأَشْهَدُ أَنَّ عَلِيّاً ع كَانَ قَيِّمَ الْقُرْآنِ وَ كَانَتْ طَاعَتُهُ مُفْتَرَضَةً وَ كَانَ الْحُجَّةَ عَلَى النَّاسِ بَعْدَ رَسُولِ اللَّهِ ص وَ أَنَّ مَا قَالَ فِي الْقُرْآنِ فَهُوَ حَقٌّ فَقَالَ رَحِمَكَ اللَّهُ. پس به اهل خلاف و بکریه و عمریه گفتم : قیّم قرآن کیست؟ گفتند: ابن مسعود قرآن را می دانست، عمر هم می دانست، حذیفه هم می دانست، گفتم: آیا اینها تمام قرآن را می دانستند؟ گفتند: نه! هر کدام فقط سهمی از قرآن را می دانستند. پس گواهی می دهم که مولانا امیرالمؤمنین علی علیه السلام تنها قیّم و مبین و مفسر و مأول قرآن پس از رسول خدا هستند و اطاعت آن بزرگوار بر ما واجب است و ایشان حجّت خدا بر مردم پس از رسول خدا (ص) هستند و هر آنچه آن بلند مرتبه در باره آیات قرآن کریم بفرمایند، حق است. حضرت فرمودند: خدایت رحمت کند. من کسی را ندیدم که بگوید کسی جز مولانا امیرالمؤمنین علی علیه السلام به تمام قرآن آگاه است. وقتی مطلبی مورد اختلاف مردم باشد و این یکی بگوید: نمی دانم و آن یکی بگوید نمی دانم، این مولانا امیرالمؤمنین علی بن ابیطالب است که می گوید می دانم.