#التفسير_الأقوم #درایت_حدیث #تفسیر_قرآن #تفقه_و_استنباط #تفاسیر_روایی همواره دو رویکرد نسبت به صحت و عدم صحت روایات واصله و منقوله از چهارده نور مقدس حضرت ختمی مرتبت ، بی بی دو عالم فاطمه زهراء و ائمه هدی صلوات الله علیهم اجمعین وجود داشته است: الف: رویکرد مشهور علما و محدثان و فقهای شیعه از آغاز تا کنون که صحت یک روایت را منحصر در کامل بودن و قابل اعتماد بودن سلسله روات و رجال آن روایت نمی دانند بلکه اگر حدیث و روایتی در کتب شناخته شده و متداول بین محدثین و علمای شیعه آمده باشد و مضمون آن با شواهد و قرائنی مثل عدم مخالفت با قرآن و عدم مخالفت با عقل قطعی و با روایات دیگر و پیدا کردن شواهدی از قرآن و روایاتی دیگر در تایید آن و یا بلندی مضمون و دیگر شواهد و قرائنی که در کتب مربوطه ذکر شده است، تایید شود و وثوق و اطمینان به درستی مضمون آن حاصل شود، هرچند واجد سلسله سند کامل و درست و معلوم نباشد، آن روایت را معتبر دانسته و به آن در مقام نظر و یا عمل ترتیب اثر می دادند. ب: رویکرد غیر مشهور که صحیح بودن روایات را منوط به داشتن سلسله سند کامل و صحیح می داند. طرفداران این رویکرد، روی صحت صدور حدیث از معصوم علیه السلام تأکید و تکیه فراوانی دارند و بدین لحاظ از دیر باز ، با پیروی از روش بکریه و عمریه ، توجهی فراتر از حد لازم به علم درایت حدیث و علم رجال و علم اصول داشته اند. البته بسیاری از ایشان ، پس از تحقیق های دامنه دار در اواخر عمر، از این رویکرد فاصله گرفت و به رویکرد اول باز گشته اند. به هر حال ، به ادله مختلفی که جای بحث آن در این مجالِ محدود نیست، رویکرد اول، رویکردی منطقی و قابل قبول و مورد تأیید است. اما پذیرش رویکرد دوم به مفهوم بی اعتبار دانستن حجمی عظیم و بلکه اکثریت روایات و احادیث شیعه حتی در کتب معتبری چون الکافی و وسائل الشیعه است که التزام به چنین نتیجه ای، پیامدهای سهمگینی برای معارف اسلامی و شیعی داشته و خواهد داشت. به عنوان نمونه، اولین باب از ابواب اصول کافی اثر عالم جلیل القدر مرحوم کلینی باب عقل و جهل است که 34 روایت در آن آمده است که اغلب جزء عالی ترین روایات شیعه در نزد همگان به شمار می روند و پیوسته در دفاع از عقل و عقلانیت مورد استناد مشرب های گوناگون فکری در حوزه تشیع قرار می گیرند و این درحالی است که بر اساس رویکرد دوم، تنها دو روایت فرعی و کم اهمیت از 34 روایت ذکر شده، صحیح و معتبر می باشند. در واقع ، بر اساس رویکرد دوم باید بیش از نود درصد کل میراث حدیثی شیعه را غیر معتبر دانست. آیا حقیقتا می توان به چنین لوازم و نتایجی تن در داد؟ چه بسا واقعیتهای بزرگی که همچنان از دسترس علوم تجربی و دانش بشر دور مانده است ! اما نیافتن دلیل نبودن نیست. چه بسا حقایقی که ما انسانهای ناتوان و ناقص پس از قرنها تلاش علمی و رشد فکری از لابلای احادیث حضرت ختمی مرتبت و مولانا امیرالمؤمنین علی و بی بی دو عالم فاطمه الزهراء و سایر حجج الاهی یعنی ائمه هدی علیهم صلوات الله کشف خواهیم کرد ! و دست تعجب به دندان می گزیم که چگونه ما به این حقایق توجه نداشته ایم. در عین حال، نباید انکار کرد که بعضا روایات غیر معتبری هم در بین روایات منقوله یافت می شود که صدور آن از ائمه هدی و اهل بیت عصمت و طهارت علیهم السلام یا منتفی و یا شدیدا مورد تردید است که شاید دلیل نقل آن در کتب حدیث یا تفاسیر روایی و اثری، تلاش گسترده مؤلفین بر جمع آوری همه روایات موجودِ مرتبط با یک آیه در حد وسعشان بوده است، نه آن که الزاماً مؤلف قائل به صحت آن بوده است.